Bác Chuột

Bác ấy tên Chuột, người làng tôi, một làng quê nghèo xơ xác cát trắng mênh mông Trung bộ.
Hình như tất cả những nét cực khổ, nhiêu khê, cay đắng, chua chát của con người An nam bé nhỏ, choắt cheo thảy đều gom tụ trên khuôn mặt bác Chuột.

Có một xế trưa trời gió Lào rát mặt như đốt lửa hỏa ngục, bác Chuột cúi mặt đào gộc tre tươi lấy củi.
Nhìn ông già đẫm mồ hôi run rẩy, lẩy bẩy quá khốn khổ khốn nạn. Tôi mời bác vào quán lá ven đường uống bát nước lá Vối.
Chuyện một kiếp người nghèo đói không muốn nghe mà vẫn cứ lọt vào tai tôi vô cảm.
Thời thanh niên bác Chuột khá rộn ràng. Lang thang tứ phương kiếm miếng cơm manh áo tận trời Nam. Tứ cố vô thân cấy thuê cày mướn, nổi sợ hãi lớn nhất của bác xứ lạ quê người là sợ đói.
Thiếu ăn dẫn đến thèm. Bác Chuột phát hiện ra vị ngon thịt Chuột...rồi thành người bắt chuột, buôn chuột, bán chuột lúc nào không biết.

Tên khai sinh Lê Chụt vụt đổi Lê Chuột, Lê Bắt Chuột, Lê Bán Chuột, Lê Đủ Thứ Chuột...như người ta vẫn hay gọi tên theo thói.
Biến động thăng trầm, Lê Chuột hồi cố hương. Tuổi già đưa Chuột lên chức Bác Chuột.
Không hiểu bác Chuột hồi ở miền Nam có vợ, con rơi con rớt gì đó không, nhưng bây giờ người làng quê thấy bác sống độc một mình tội nghiệp...
Dân làng, kẻ ghét bác gọi bác là thằng Chuột, người thương thì kêu cụ Chuột, bác Chuột. Nhưng dù gọi Thằng hay kêu Bác, bác Chuột không hề áy náy. Bởi vì mối sợ lớn nhất bác Chuột bây giờ chết chẳng có tiền chôn...
Trẻ sống sợ đói. Già lo chết chẳng ai chôn. Nỗi sợ thâm căn cố đế của người dân nghèo làng quê nước Việt.

Tôi đùa bác Chuột. Bác đừng sợ. Bác chết rồi, bà con sợ thối xóm chắc sẽ không để bác phơi thây đâu...
Bác Chuột trầm ngâm. Mồ hôi cứ chảy xuống khuôn mặt bác trông như những giọt nước mắt.
Thời gian vèo qua. Tôi thoát ra định cư ngoại quốc. Lúc nhớ quê, khuôn mặt bác Chuột thoảng hiện tiềm thức: đồng bào quốc nội.
Rồi tôi lại được về thăm quê. Làng xóm đổi mới do bà con bán đất xây nhà.
Cảnh quen, người lạ. Tôi nhớ bác Chuột nhưng không biết, không tiện, cũng không dám hỏi ai về một con người khổ cực phận hèn.
Mọi người đã quên Bác...Chuột !
( Ảnh minh họa - Bài lưu K.blog )