Ghiền đọc truyện Tàu.

"Có tiền mua sách để mà coi
Có công cho mượn mất công đòi..." 
Nhà văn Nhật Ánh kể lể ông hồi xưa mê truyện Tây Tàu nầy nọ trong cái rương thợ cúp tóc coi tại chỗ vì đem về sợ mất... Đọc mà thấy nhớ hồi xưa mình nhà nghề cho thuê truyện Tàu kiếm tiền truyện độ nhật, truyện chất đầy một rương đủ sự tha hồ.
Truyện Tàu toàn gia cộng hưởng từ bổn hiệu Tín Đức thư xã xuất bản mua về cho thuê ngày cuốn một đồng, hai đồng rồi lên năm đồng mười đồng Ngân hàng Quốc gia VN "hình luật phạt khổ sai những kẻ nào làm giả giấy bạc" có của tiêu xài.
Truyện nhiều quá tò mò muốn coi, thành ra mới mẫu giáo biết chữ đã lao vào nghiến ngấu. Lên lớp Nhứt coi như nhớ làu làu mấy sự "diễn nghĩa" Tây du, Phong thần, Xuân thu oanh liệt, Phong kiến xuân thu, Thủy hử, Ngũ hổ bình Tây, Ngũ hổ bình Nam, Tam hạ Nam Đường, Bao Công kỳ án, Chung Vô Diệm, Bạch xà Thanh xà, Tái sanh duyên, Vạn huê lầu, Phi Long..."
Hiếu sự về cụ Tô Chẩn, chủ nhơn nhà Tín Đức thư xã chuyên gia dịch. Nghe nói cụ quê tỉnh Hưng Yên, giỏi chữ Nho, bỏ xứ Bắc kỳ vô Sài Gòn lập nghiệp dịch truyện Tàu sang quốc ngữ. Cụ gia nhập Việt Nam Quốc Dân Đảng của lãnh tụ Nguyễn Thái Học rồi mới lập Tín Đức thư xã xuất bản nhiều truyện Tàu, kinh Phật, sách coi bói lấy tiền ủng hộ tổ chức. Cụ Tô Chẩn có người em theo CS bị giam chết ho lao ở Sơn La, còn cụ thì nghe đâu sau nầy bị VC thủ tiêu giết chết vì cái tội theo Quốc Dân Đảng (?).

Thời gian tiểu học truyện Tàu qua mau, lên trung học đệ nhứt cấp thì coi truyện Tàu của "Hương Hoa xuất bản" thay Tín Đức thư xã. Thích nhất đọc tới đọc lui thuộc lòng cả bộ "Tam Quốc chí" nguyên tác La Quán Trung, có lời bàn của Mao Tôn Cương trích Thánh Thán ngoại thư. Đọc tiếp truyện Hán Sở tranh hùng Lưu Bang Hạng Võ, truyện Liêu Trai chí dị Bồ Tùng Linh, còn thức đêm thức hôm đọc cho hết bộ Hồng Lâu Mộng dày cộp.
Mỗi năm mỗi lớp tăng cường chất xám, trời hành đọc như điên loạn truyện Kiếm hiệp Quỷ Bảo, Lệnh xé xác, Lệnh hành quyết, Xạ điêu anh hùng truyện, Thần điêu hiệp lữ, Cô gái Đồ long, Thiên long bát bộ...
Truyện Tàu, Kiếm hiệp coi hết, chuyển qua xê ri truyện giám điệp Tống Văn Bình, qua truyện du đảng Duyên Anh Điệu ru nước mắt, Trần Thị Diễm Châu, kẻ bị xóa tên trong sổ bụi đời. Vừa đọc du đảng vừa thêm Tuổi Hoa các loài đỏ, xanh, tím rồi bắt sang Doãn Quốc Sĩ, Chu Tử, Nhã Ca, Mai Thảo, Nguyễn Thị Hoàng, Nguyễn Đình Thiều... kết phối hợp truyện Quỳnh Dao Liêu Quốc Nhĩ, tình sử Võ Tắc Thiên, Tình sử Dương Quý Phi, Câu chuyện dòng sông, Về miền đất hứa...
Say sưa đi học và nằm đọc đủ thiên thời địa lợi nhơn hòa truyện. Đùng một cái, bị VC ùa về "giải phóng" hết sạch. Cả một kho sách rương tủ bàn ghế truyện chất đầy phải đau đớn bị bọn lưu manh CS kéo tới tịch thâu đốt sạch để "chống văn hóa phẩm đồi trụy phản động".
Sách truyện tuy không còn, mà còn chữ nghĩa chứa trong đầu. Tuy nhiên lâu ngày dần dà lão hóa mai một, trở nên mơ mơ hồ hồ nội dung hình thức trở nên xa vời quá khứ. Thời nay, thấy học sinh thiếu thanh niên hầu như không đọc truyện như mình hồi xưa. Mỗi thời quả nhiên mỗi khác...