Chuyện đồ xưa.

Hồi trước nhà khá nhiều đồ xưa đựng trong rương để dưới gậm bàn thờ. Dịp tết nhất kỵ giỗ mới cẩn thận đem ra lo phương việc.
Đồ xưa ấy là mấy đồ xưa chén bát cũ "lơ bờ lơ" dĩa cảnh chén con rồng, bát miệng bịt đồng, bộ đồ trà gan gà thái đức. Đồ xưa cái đỉnh xông trầm "đại minh tuyên đức", cái thố cái thạp, cái bình cái bầu cái nậm... gia bảo di truyền.
Quê hương "được giải phóng", toàn gia thê tử trong nhà đói cho rã họng. Cột xiêu mái đổ, rách rưới áo quần, ghẻ lở nấm lác, nhưng không cái chi đáng sợ bằng cái đói. Sáng bát sắn, chiều bát hồ. Bát hồ bát sắn rồi đêm đêm cùng thôn ấp đi họp nghe "nhơn dân lao động toàn thôn ra sức xây dựng chủ nghĩa xã hội", "quần chúng cách mệnh phải ra sức chống đế quốc thực dân, đề phòng bọn phản động quốc tế", vân vân...
Không tiền mua gạo, ngó tới ngó lui trong nhà chỉ còn mấy bộ đồ xưa là bán được. Bà nội bèn nhắn vị buôn đồ xưa đến mà bán. Rồi từ từ tốn tốn, mấy chén dĩa thạp thố bát nhang đồ đồng đem bán rẻ như cho, cho vô nồi gạo nấu cháo mỗi ngày đặng sống quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội.

Bốn chục năm sau đại thắng mùa xuân, vẫn còn vài ba đồ xưa cơ duyên sót lại ngắm nghía mà mừng. Giai do ba đồ xưa ấy bị sức mẻ, bị nứt rạng nên vị buôn đồ xưa chê không mua, thành ra nay mới còn.
Thú nhất ngắm đồ xưa là coi mấy cái dĩa cảnh. Ông tiều gánh củi trên núi xuống, ông câu ngồi đò cần câu, cái am nhỏ bên cây lệ liễu. Ông câu râu dài tóc búi, tọa bàn đá lưỡi câu kim chỉ câu thời vận, chờ ngày bái tướng. Chán ông thời thay bằng con, con vịt đứng một chân ngỏng cổ mà ngó cây mai... Cảnh nào nấy trên mấy cái dĩa men lam vân nguyệt điểu thi, đều quá hữu tình hữu ý gửi gắm vị đời.
Dĩa cảnh không đựng đồ ăn mà để dùng cho đồ ẩm nên gọi là dĩa đồ trà. Dĩa đồ trà nguyên vẹn không si sứt là đồ quá quý hiếm. Thường là mấy chùa cổ, quý vị sư cụ tri kỷ coi bộ đồ trà quý hơn vàng ngọc thời may giữ không nứt mẻ được. Nhớ có lần may mắn hội kiến sư ngài (nay đà nhập cõi nát bàn rồi) hàn huyên tâm sự. Nhân chuyện về "lơ bờ lơ", sư ngài quá đã bèn mở tủ cho coi đồ xưa. Quả nhiên vô vàm đồ xưa quá sức quý báu. Coi bằng mắt chớ bắt bằng tay, sợ làm bể đồ xưa không tiền đền mấy đồ vô giá quá.
Dại dột mà xui vị sư ngài đem bán lấy tiền sùng tu cổ tự... Sư ngài bèn cười, bảo chuyện đập chùa xây lại đã có bổn đạo bên Mỹ lo, bán đồ xưa của chùa chi cho uổng.