Mấy lối ăn.

Giảng văn trung học thời trước chia ra kim văn cổ văn, hai phần học văn biết kim biết cổ. Lớp đệ thất đệ lục, đệ tam đệ tứ chi đó, sách Giảng văn Đỗ Văn Tú, nhớ có bài kim văn viết "Mấy lối ăn" xưa quá rồi loáng thoáng. Ăn ngả ngớn, ăn chán chường, gắp bậy bạ "đụng đầu" với bọn ăn sâu sắc, ăn điểm huyệt, ăn đích đáng, ăn vung đũa, ăn diện rộng ...
Kể chuyện ăn là chuyện bần tiện. Mất ăn một miếng lộn gan lên đầu. Ăn uống xã hội phũ phàng hơn mấy văn chương triết lý. Vô nhà hàng ăn uống VIP, thấy đám "lãnh đạo đảng" ngoạm, gặm, khới, cạp, húp, uống, nuốt ùng ục mới rõ rệt "đảng ta" cụ thể chớ không chung chung vô hình vô dạng.

"Từ nguyên ăn" theo nhà bác học ngôn ngữ nó đa nghĩa chớ không phải động từ chỉ gắp thức ăn bỏ vô mồm rồi nhai nuốt xuống họng mới gọi là ăn.
Cộng đồng vốn đa sự đói mới chen chúc kiếm ăn, chèn lấn chà đạp giành giật, tùy thân thế tài ba, sức khỏe hoặc sức yếu phân tầng thứ bật ăn nhiều ăn ít, ăn sướng ăn khổ, ăn dễ ăn khó. Khởi đầu chạy việc kiếm ăn thường gian nan. May mắn được ghế ngồi ăn, có kẻ ăn vội vã như thể ngày mai chết đói, người  thời nhẩn nha từ tốn nhai kỷ no lâu, số đông ăn đầu, ăn đuôi, ăn trước, ăn sau, ăn bớt, ăn xén, ăn trung gian, ăn dần dà, ăn mà không cần để hậu cho con cháu.
Kiểu ăn phổ biến của "cán bộ cấp ủy" là "ăn cú chót". Ăn cú chót có kế hoạch năm năm tính tự ngày phải về hưu, có thể gọi ăn liên hoàn ngũ niên kế hoạch, cú chót cao điểm năm nhận"sổ hưu" về gặm tiếc nuối.

Tâm lý ăn chắc mặc bền thường chỉ bình dân lao động lầm than cái ăn cái mặc. Thượng lưu "đỏ búa liềm", siêu xe biệt thự, vườn thượng uyển kỳ hoa dị thảo điều kiện cộm cán; miếng ăn sơn hào hải vị, chọn thứ siêu ngon siêu sạch, siêu ngoại siêu đắt thời mới động đậy đũa vàng chén ngọc.
Độc quyền cai trị dân chúng cho đồng bọn độc quyền ăn hết xương máu đồng bào là cái tâm lý bất di bất dịch di truyền thống trị. Đông tây kim cổ ở đâu nơi nào cũng thế cả. Nên chi, công bằng xã hội, tránh sự kẻ ăn không hết người lần không ra, hiến pháp các nước dân chủ có điều luật phòng ngừa họa độc đảng, chặn đứng nguy cơ mấy kẻ no say rồi giành ngồi ăn mãi.