Về sự tự do.

Nhơn sự blogger TDN "Một góc nhìn khác" ở tù hai năm xong thời hạn, chánh quyền VNCS đem thả lên trên núi cho bỏ ghét, bèn nghĩ về sự tự do.
Ở đời sanh vật nào mà lại không thích sống tự do theo ý của mình ? Con chim thích bay trên trời cao, con cá thích ở dưới mặt nước rộng, con thú ẩn nấp lang thang cõi rừng già, con người ta đi hay ở nơi này nơi nọ.
Muốn làm rõ cái nổi niềm khao khát tự do cấp độ thể nào, nhà tâm lý học bên Mỹ bèn làm thí nghiệm bắt một con chim đem nhốt trong lồng tre, bắt một con chuột đem nhốt trong bẩy sắt, bắt một con chồn đem giam trong cũi gỗ, bắt một con người trói trong kho nách. Giam cầm bốn sanh vật qua một ngày đêm, rồi mở lồng thả chim, mở bẩy thả chuột, mở củi thả chồn, mở kho thả người ra xem thử.
Chim thoát khỏi lồng tung mọi sức lực vụt bay thẳng cánh. Chuột thoát khỏi bẩy lao vút vào gầm tủ biến mất độ kinh hoàng. Chồn ra khỏi cũi, lũi hết sức chân bụi rậm mất hút. Người thoát khỏi kho, biết mình được thả, cả cười lên sung sướng, rạng rỡ đón xe về nhà...

Tự do của con người tương đồng mà rắc rối hơn con vật. Con người sống thành xã hội, tùy duyên nghiệp số kiếp quần tụ lại thành ra con dân một nước, gọi là dân chúng.
Dân chúng dưới thể chế dân chủ vạn lần sung sướng sống đời tự do thật sự. Nhà nước của dân, do dân, vì dân thành ra dân là người chủ cái đời của họ. Luật pháp bày đặt ra để đảm bảo cho toàn thể dân chúng được hưởng mọi quyền tự do thiêng liêng, bất khả xâm phạm. Tự do hội họp. Tự do ngôn luận. Tự do báo chí. Tự do tín ngưỡng. Tự do biểu tình. Tự do đảng phái. Tự do bầu, ứng cử.
Dân chúng trong thể chế độc tài triệu tỷ lần đau khổ sống cuộc đời nô lệ chua chát. Nhà nước của một đảng duy nhất, do một đảng duy nhất, vì một đảng duy nhất. Thành thử đảng là một ông chủ bà chủ duy nhất có quyền sanh sát toàn thể dân chúng. Luật pháp bày đặt ra để đảm bảo cho đảng, con cháu đảng được đời đời kiếp kiếp làm ông chủ mọi kiếp dân đen, bắt dân đen làm nô lệ cho đảng. Dân chúng muốn sống thì hoặc câm ngay cái miệng lại, hoặc biết leo lẻo cái mồm tụng ca bác đảng vĩ đại nọ nầy. Dân chúng nào căm tức mở miệng chửi đảng coi như đời tàn ngõ cụt...