Lý trưởng Diều hâu

Xưa một bận, làng chim khuyết lý trưởng.
Quan gọi dân chim lên, truyền phải bầu lý trưởng khác.
Các ông hương hào xin bầu cho anh Cú làm lý trưởng.
Quan không cho mắng rằng :
- Làm chi được cái thằng mặt cú, mặt vọ ấy.
Các ông hương hào lại xin cử anh Quạ.
Quan cũng không cho, quở rằng :
- Cái thằng quạc quạc ăn hôi, ăn thối ấy làm chi được.
Làng chim lại bàn bạc mãi, sau xin bầu anh Diều hâu.
Quan cũng không muốn nhận, bảo rằng :
- Cái thằng con mắt như mắt diều hâu làm biết có nổi việc chăng ?
Các ông hương hào đều đồng thanh bẩm rằng ;
- Anh Diều, tuy vậy, ở trong làng được dân tình tín phục và việc quan xem chừng cũng thạo, xin Thượng quan y cho, kẻo không biết tìm ai được như thế nữa.
Quan phải bằng lòng cho.

Diều hâu ta làm lý trưởng chưa được mấy buổi, một hôm thấy có người đi chợ về, tay lủng lẳng xách một miếng thịt, bèn lẻn đến cướp đem đi.
Người kia không chịu, làm đơn lên quan kiện.
Quan đòi đến hỏi. Thầy lý Diều bẩm rằng :
- Hôm nay là phiên chợ, ai có thịt cũng phải đem biếu tôi. Có thằng này nó lại bướng, không chịu biếu xén gì cả. Nên tôi bắt nó cho nó biết phép mà thôi, chớ tôi đâu thèm cướp thịt của nó.
Quan nghe nói, vỗ bàn thét lên rằng :
- À ! Thằng này láo ! Cái lệ người ta biếu thịt mày là do tự pháp luật nào ? Mày đã làm đến nhất lý chi trưởng, mà mày tham lam nhặt từng miếng thịt như thế, thì trong làng ai còn tín nhiệm mày được nữa !...
Lính đâu ! Ra đét cho nó ba chục roi vào cái mỏ nó kia !
Diều phải trận đòn đau, mỏ bẻ quằm xuống lại phải cách tuộc cả lý trưởng. Thế mà cái tính đớp thịt của người, Diều đã chừa cho đâu.
Làng chim lại khuyết lý trưởng.
( Truyện cổ nước Nam )