Lá vằng lá ngón.

Hoa và cây lá vằng

Thường niên chiếu lệ, ngày 15 tháng 8, giáo dân Thiên chúa Hải Lăng Quảng Trị tổ chức thánh lễ "Đức Mẹ La Vang" mừng mẹ hiển linh. Con chiên tứ xứ hành hương rầm rộ đến, thể thức "tam niên đại lễ" quy mô vô cùng to lớn.
Sự tích đức mẹ La Vang như sau. Năm 1798, Quang Toản nối nghiệp vua Quang Trung đóng đô kinh thành Phú Xuân Huế. Bấy giờ Nguyễn Gia Long được các giáo sĩ đạo Thiên Chúa ủng hộ, nổi dậy chiếm thành Gia Định rồi chuẩn bị đem quân ra Huế diệt Tây Sơn.
Quang Toản bất tài nên rất lo sợ. Nhà vua đổi niên hiệu Cảnh Thịnh, ban luật 17/8 cấm đạo dữ dội bởi vua cho rằng bọn giáo dân giáo sĩ chỉ một ổ gián điệp nằm vùng phục chờ cựu Nguyễn.
Giáo dân Phú Xuân kéo nhau chạy thoát thân. Một số đến lẩn lút sống bên một gốc đa to vùng rừng núi độn đồi Hải Lăng khô cằn cực khổ.
Người Công giáo đức tin rất vững chắc. Họ cầu nguyện mẹ Maria cứu khổ cứu nạn giải pháp tâm hồn. Quả nhiên, đức mẹ Maria đã hiện ra, người mặc áo dài VN màu trắng, tay bồng chúa Hài Đồng, xuất hiện dưới gốc đa to liên tiếp 3 đêm. Đức mẹ yên ủi con chiên và dặn dò lấy cây lá vằng nấu nước uống mới có sức chống cự lam sơn chướng khí, tiêu trừ bệnh hoạn. Mẹ còn dặn, phụ nữ sanh đẻ thời uống nước "lớ" lá vằng sẽ đỏ da thắm thịt, sức khỏe phục hồi, chắc chắn cơ thể.

Sau ngày Gia Long phục quốc, ngài tận pháp tru di Tây Sơn cửu tộc trả thù rửa hận. Rồi ngài nghe dân đạo Thiên chúa kể chuyện lá vằng, bèn lấy làm cảm kích, cho lập miếu thờ đức mẹ ở cạnh gốc đa xứ Lá Vằng.
Nhà thờ Đức Mẹ vùng Lá Vằng  viết bỏ dấu hóa ra " Nhà Thờ Đức Mẹ La Vang" . Dân chúng địa phương còn giảng giải đi hái cây lá vằng thời phải la vang lên kẻo bị lạc lối, thành ra gọi xứ La Vang cũng đúng !
Thánh lễ kỷ niệm đức mẹ La Vang hiển linh tổ chức trước ngày sắc dụ cấm đạo 17/8 là hai ngày. Giáo dân vùng khác đến La Vang thường mua một gói chè lá vằng về nấu uống, coi như món quà của đức mẹ ban cho tiêu trừ bệnh hoạn.
Điều kỳ lạ. Ở những nơi cây lá vằng sanh trưởng lại xuất hiện loài lá ngón kịch độc giống hệt cây lá vằng !
Lá ngón được gọi là "Đoạn trường thảo" vì chỉ nhai có 3 cái lá nhỏ là nạn nhân co quắp, ôm bụng quằn quại, nôn ra máu mà chết. Độc chất lá ngón làm ruột đứt từng khúc, xuất huyết dạ dày ồ ạt, gây tử vong ngay lập tức. Những kẻ chán đời vùng núi thường thích thú nhai lá ngón để tự sát.
Điểm duy nhất khác nhau giữa lá vằng và lá ngón. Xin đồng bào ghi nhớ để cứu đời. Hoa lá vằng màu trắng, hoa lá ngón màu vàng.

Cây và hoa lá ngón