Chuyện tết Tây.

Hai dịp lễ mừng đầu năm mới, dân gian gọi tết tây, tết ta.
Tết tây là ngày đầu năm tính theo lịch mặt trời người Tây dương. Du nhập vào An Nam tự hồi Pháp thuộc.
Tết tây uống rượu tây say túy lúy, hát bài " Happy new year ", rượu hết chai khô, có bác hàng xóm phiền não, ngậm bồ hòn làm ngọt thân thiện. Kẻ thù ta đâu có phải là người. "Ghét" người đi, thời ta ở với ai ???
Tết ta là ngày đầu năm theo lịch mặt trăng người Tàu lục địa . Sâu đậm An Nam tự hồi cổ sử, một ngàn năm sống đời nô lệ, phục vụ nước Tàu.
Cảnh trí tết ta cổ truyền như sau :
" Đì đẹt ngoài sân tràng pháo chuột,
Đỏ lòm trên vách bức tranh gà.
Chí cha chí chát khua giày dép,
Đen thủi đen thui cũng lượt là ! "
Tết ăn chay rau củ quả thực vật, uống trà ướp bông sói, ăn mứt gừng mứt bí, đi thăm mồ mả thân quyến, đi chúc tết bà con họ hàng lân lý.
Tết thời nay, bọn làm lớn tha hồ nhận phong bì đồ cúng. Hạ cúng trung. Trung cúng cao. Cao cúng thượng. Thượng cúng đại. Đại cúng đảng...


Cúng lần hồi lên cho tới "tằng kiến trúc". Tằng nở ra bao nhiêu thời mặt dân chúng choắt cheo bấy nhiêu, thêm mặt đường sá nát bấy ổ voi, ổ trâu, ổ gà.
Thơ chúc tết của ông Tú Xương xưa sao mà quá hợp nay vậy ?

Lẳng lặng mà nghe nó chúc nhau
Chúc nhau trăm tuổi bạc đầu râu.
Phen này ông quyết đi buôn cối
Thiên hạ bao nhiêu đứa giã trầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc giàu
Trăm, nghìn, vạn mớ để vào đâu ?
Phen này ắt hẳn gà ăn bạc
Ðồng rụng, đồng rơi, lọ phải cầu.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc sang
Ðứa thì mua tước; đứa mua quan.
Phen này ông quyết đi buôn lọng,
Vừa bán vừa la cũng đắt hàng.

Lẳng lặng mà nghe nó chúc con
Sinh năm đẻ bẩy được vuông tròn.
Phố phường chật hẹp người đông đúc.
Bồng bế nhau lên nó ở non.

Bắt chước ai ta chúc mấy lời
Chúc cho khắp hết ở trong đời,
Vua, quan, sĩ, thứ, người muôn nước,
Sao được cho ra cái giống người.


Trong ngày tết tây năm 2012, đọc lại chuyện " Chúc mừng" cổ đại sử Tàu ở trong sách Cổ học Tinh hoa, gọi là ôn cổ tri tân.
" Vua Nghiêu đến chơi đất Hoa. Viên quan giữ bờ cõi đất Hoa chúc rằng :
- Xin chúc nhà vua sống lâu.
Vua Nghiêu nói :
- Đừng chúc thế.
Viên quan lại chúc :
- Xin chúc nhà vua giàu có.
Vua Nghiêu nói :
- Đừng chúc thế.
Viên quan lại chúc :
- Xin chúc nhà vua lắm con trai.
Vua Nghiêu nói :
- Đừng chúc thế.
Viên quan lấy làm lạ, hỏi :
- Sống lâu, giàu có, lắm con trai, người ta ai cũng muốn, một mình nhà vua không muốn là cớ làm sao ?
Vua Nghiêu nói :
- Lắm con trai thì sợ nhiều; giàu có thì công việc nhiều; sống lâu thì nhục nhã nhiều. Ba điều ấy không phải là những điều gây nên đức hay cho mình, nên ta từ chối.
Viên quan nói :
- Nhà vua như thế thực là một bậc quân tử. Nhưng trời sinh ra người, mỗi đứa cho làm một việc thì có lo sợ gì. Giàu có mà biết đem chia của với người ta thì còn công việc gì ? Ăn uống có chừng, ngủ có độ, trong bụng lúc nào cũng thư thái tự nhiên, thiên hạ hay ra, thì cũng hay với thiên hạ, thiên hạ mà dở thì làm cho thiên hạ hay, trăm tuổi thì nhắm mắt về cõi rất vui, một đời không có tai họa gì, thì còn nhục nhã làm sao được ? "