Tháng ba thiếu đạn.

Tháng giêng rét đài, tháng hai rét lộc, tháng ba rét nàng Bân. Nàng Bân may áo cho chồng, may mấy tháng ròng chưa được nửa thân. Mưa bụi bay lất phất mùa xuân, chim quốc quốc kêu khắc khoải đến nao lòng, nhớ năm xưa tháng cũ.
Chiến tranh lâu dài tốn kém thấy không ra chi, Mỹ thực dụng bắt tay China, rút quân về nước, cắt giảm viện trợ, đưa VNCH vô thế chết chắc.
Hơn 3 tỷ đôla chu cấp mỗi năm mới đủ súng đạn, xăng dầu, nhu yếu phẩm cầm cự, thời nay chỉ còn 1,1 tỷ. Miền Nam mất hẳn hậu cần 60%. Bắc Việt được bọn Nga Tàu, Đông Âu, Cu ba... cung cấp ồ ạt có vũ khí tiền bạc vô đối, tinh thần phấn chấn, tha hồ bày binh bố trận chủ động đánh tới.
Năm 1974, ngày 16 tháng 12, quân cộng sản bắt đầu dội bão lửa xuống tỉnh lỵ Phước Long. Tướng dù Dư Quốc Đống, tư lệnh vùng 3 chiến thuật loay hoay chia xớt binh lực cầm cự, lòng lo sợ mất Tây Ninh chiến lược. Quân ít, thiếu thốn sự tăng viện, có tinh thần mà không có đủ mưa bom bão đạn ngăn chặn, giữ sao cho đặng ? Hai chục ngày sau, xe tăng quân Bắc Việt tràn ngập Phước Long, lính VNCH rút chạy.
Phước Long là tỉnh đầu tiên trong 44 tỉnh miền Nam mất vào tay VC, cột mốc đánh dấu khởi đầu cho sụp đổ hết cả.


Chung quy chỉ tại đồng tiền. Bọn Nga Tàu ồ ạt viện trợ "quốc tế vô sản" cho bộ hạ vì cái lợi ích dân tộc chúng nó. Địa chính trị liền một khối, hàng đoàn xe quân sự theo đường bộ qua biên giới chở đạn dược khí tài cho Bắc Việt thì mau chóng quá . Bạn Mỹ đồng minh bên kia đại dương lại cắt giảm toàn diện cho mày chết. Tội nghiệp Tổng thống Thiệu cái khó bó cái khôn. Cái phong trào " ta tắm ao ta" phát động trên mảnh đất vài chục triệu dân rách như xơ mướp bởi bom đạn, bởi những đốt xóm phá cầu gài mìn lựu đạn mỗi ngày. " Dân mình ơi ! Phải lo tự túc tự cường cho nước mạnh dân giàu. Đừng nên cậy thế nơi người ta mắc nợ về sau ". Tự túc chi được. Cơn túng quẩn, Tổng thống đặc phái ngoại trưởng Vương Văn Bắc qua Ả Rập Saudi thương thảo vay tiền mua đạn, nhưng đâu có dễ. Triệt thoái Tây Nguyên, tư lệnh vùng 2 Thiếu tướng Phạm Văn Phú bảo giữ thêm được 60 ngày, nhưng trả lời cho câu hỏi " Sau đó rồi sao ? " của Tổng thống là một sự im lặng dễ hiểu.


Cao nguyên Trung phần tháng ba đánh mất. Tùy nghi di tản. Huế, Đà Nẵng tháng ba cũng chẳng còn. Tháng ba không gãy súng mà tháng ba không đủ súng đạn tử thủ. Chung quy thiếu đồng tiền mua đạn. Lửa cháy không còn nước dập. Nước xa không cứu được lửa gần, huống chi nước xa lại không muốn cứu. Tất cả phải cháy hết chuyện đương nhiên.
Mà để cháy hết thực ra cũng hay. Chiến tranh nhường chỗ cho hòa bình thiết lập, chấm dứt được cuộc nội chiến dai dẳng giết chết người Việt vô số.
Tóm lại, chiến tranh nào cũng vậy. Phe nghèo đói, ít tiền thiếu bạc, không ai giúp đỡ mua cho vũ khí tất thua to. Phe dồi dào dư giả được bọn đàn anh gần gụi chu cấp ồ ạt, thắng cái chắc. Có tiền, có súng đạn là có "chủ nghĩa anh hùng cách mạng", và được hòa bình đương nhiên tốt hơn phải cầm súng chinh chiến, chiến tranh ấy sự điên loạn loài người.