Cá rô đi thi.

Cá Rô nghe thấy cá chép đi thi rắp vượt vũ môn cũng học đòi tấp tểnh đi thi.
Rô bèn tìm đến lý trưởng để nhờ khai danh sách.
Lý trưởng bèn hội làng lại để làm lễ "Kỳ khoa" cho Rô đi thi.
Làng kéo đến đủ mặt. Rồi bàn nhau cắt quý thầy vào tế thần.
Thầy Tôm ăn thủ chỉ thì vào chủ tế, thầy Sạp thầy Quả thì vào bồi tế, thầy Ngạnh thì đọc công văn còn thầy Lươn thầy Chạch thì vào chân chấp sự kiêm thượng hương.
Chấp sự bổ cắt phân minh, việc tế tự xếp đặt tề chỉnh.
Đến lúc công văn, thầy Ngạnh vào lấy giọng rồi đọc rằng:
"Bông lông huyện.
Ba la xã.
Rập rễnh thôn.
Nhấp nhổm xóm.
Năm chi không biết.
Tháng nọ chẳng hay.
Ngày rày cũng quên mất.
Nay :
Thôn tôi có anh Rô đi thi, nhờ ông Quệnh, bà Quạng, phù hộ độ trì cho Rô vào trường.
Bài làm hay như trút ngọn đỗ.
Chữ viết tốt như chân gà bới,
Phú thì liệt, mà kinh nghĩa cũng liệt,
Tôm bày quyển thượng chi trưởng quan.
Phục vọng: Binh Cóc, Tướng Nhái.
Đồng lai nghe nghét..."
Rô chẳng hiểu văn tế thầy Ngạnh đọc ra sao, cứ vào thi.

Trời ra chấm thi, khen anh Rô là kẻ có tài, nhưng lại chê anh Rô là chỉ biết rạch ngược, chớ không biết nhảy xa.
Trời không cho đỗ, nhưng nghĩ thương tình, điểm cho một điểm đen vào sau đuôi.
Rô không đỗ, bực mình về mời thầy địa đi tìm đất để cất lại mả cha.
Thầy địa dạo xem cả vùng đó rồi chê rằng :
- "Sông sâu, nước trắng, núi non không có, nọ làm chi được !"
Rô ngao ngán đành về nhà làm thơ ngâm chơi với mẹ đĩ vậy.
Thơ rằng :
"Ới mẹ mày ơi ! Tại mả mồ.
Học hành tao có dốt chi mô ?
Ba trường kéo đủ mười hai "liệt".
Ới mẹ mày ơi ! Tại mả mồ..."
( Truyện cổ nước Nam )