Tô bún giò.

Tô bún bò giò heo bưng ra, nhớ ngày trước kinh niên đói khát, chuyện ăn uống thèm lắm tô bún giò nấu kiểu của người xứ Huế.
Cách mệnh tháng Tám, hai triệu người Việt chết đói bởi Nhật bắt bỏ lúa trồng đay, lương thực thiếu thốn. Người ta chết đói la liệt đầu đường cuối chợ, mùi hôi nồng nặc bốc, xác đếm không xuể. Nhà giàu ăn cái bánh lá, năm sáu người đói bu xúm chung quanh. Vứt cái lá gói bánh xuống đã có chục bàn tay vều vào giành giật nhai nuốt...
Nhà văn tự sự cái đói, chua chát quá sức bèn đặt để chuyện "chết no". Bà lão dưới quê rệu rã, lên thăm đứa cháu ở đợ nhà giàu. Nó nhăn nhó đuổi bà về như đuổi tà. Nhà chủ nhơn đạo cho dọn cơm để bà ăn đã hẳn về.
Tháng ngày thèm cơm đói cháo, bà móm mén nhìn nồi cơm sợ hết, nhai bát này bát nọ nhẵn tám, chín bát lo quá ngày mai. Rủi thay tuổi cao sức yếu cố nhồi nhét cho no chắc, bà lão tội nghiệp về nhà rồi thương thực chết.
Chuyện nhân gian, quân đội Tưởng Giới Thạch từ China tràn xuống giải giáp lính Nhật bắc vĩ tuyến 16. Hành quân đói bụng, sẵn túi nhiều tiền quốc tệ quan kim, họ vào chợ gặp tô bún giò ngon quá, vội vã lùa một hơi 8, 9 tô liền vỡ cả bụng đi theo bà lão...

Bún giò cái ngon riêng khác bún riêu cua, bún ốc, bún chả cá dù môn phái thuộc họ hàng nhà bún. Bún là bún gạo thuần túy, cọng bún màu trắng đục, sợi to mềm chớ không dai, dễ chua thiu nếu quá cách đêm, khác xa với thứ bún trắng hóa chất, dai nhách độn tinh bột sắn, cả tuần vẫn ngon ăn vì không loại vi trùng nào dám đụng. Giò heo thời lấy từ bọn heo nuôi nấng rau cám chuối khoai miền quê, chớ không bột này bột nọ phụ gia kích thích.
Heo bò lẫn lộn, huyết gạch chả cua, hành hương rau sống, ớt cay mỡ màng.. mà ra tô bún giò thơm lừng, nóng bỏng cả mùa đông.
Cầm đũa bưng tô bún bò. Đâu đó lãng vãng cái hồi tên bay đạn lạc hỏa châu rơi sáng, cả nhà ước ao ngày hòa bình đoàn tụ sẽ kéo nhau đi ăn tô bún bò giò heo ấm áp. Hòa bình rồi, té ra gạo cũng không có mà ăn nữa...
Mấy chục năm ra khỏi được những đói khổ. Tô bún giò trở nên bình thường món điểm tâm hằng sáng. Thời gian vùn vụt, thế sự thăng trầm, cái ước mơ xưa cha mẹ anh chị em cùng đi ăn tô bún giò đoàn tụ mừng rỡ hòa bình đã mãi mãi không bao giờ hiện thực.