Nhền nhện đoán án (phần cuối).

Lại nói quan Huyện nghe con Thu Quế khai như vầy, bèn hỏi:
- Mầy thấy tên Lữ Dục Thập và Triệu Luật, thường có lại nhà chủ mầy không ?
Thu Quế nói:
- Không có đến lần nào hết.
Quan Huyện lại hỏi:
- Trương Mậu Thất có lại không ?
Thu Quế nói:
- Thường bửa đến dưới nhà trù mà giởn hớt với chị Xuân Hương mà thôi.
Quan Huyện nghe rồi mới thẩm xét rõ ràng, liền dạy mời hết ra mà nói rằng:
- Hai người chứng thì vô can, còn Trương Mậu Thất khi trước người biểu Xuân Hương làm mai mà chẳng đặng, nên hằng ngày người ở nhà đó thì đã hiểu tình ý mỗi buổi chiều Nguyệt Anh hay tắm rữa, nên ngươi ẩn nấp vào trong phòng, chừng Nguyệt Anh tắm rồi vô thay đồ, bị ngươi đè hãm hiếp. Nguyệt Anh muốn la lên bị ngươi bóp họng đến chết, ngoài ngươi ra thì nhà đó không ai tới lui. Còn Xuân Hương thấy việc chẳng nhẹm, nên mới tri hô lên, ý muốn lấp tai che mắt người, hai đứa bây phải định tử tội.
Nói rồi khiến Trình Nhị cùng các người chứng trở về, đặng làm sớ giải về Thượng ty. Còn Trình Nhị lòng rất trung nghĩa khi được tha về thì lo săn sóc nuôi dưỡng con của chủ mình rất kỹ cang.
Cách đó ba năm, xảy gặp Bao Công tuần tra đến huyện ấy, nên người cha Trương Mậu Thất tên là Học Luật, bèn đội trạng vào đánh trống kêu oan.
Bao Công thâu đơn xem rồi, đêm ấy mới lục coi những tờ luật nghiệm khai báo, xem tới chỗ Nguyệt Anh chết oan đó, thì tinh thần mê man, đầu óc lim dim, xảy thấy một người con gái tuồng như đến kêu oan. Vía Bao Công hỏi rằng:
- Nàng có việc oan ức chi thì khá tỏ bày ?
Người ấy chẳng nói chi, mà miệng lại đọc mấy câu chữ rằng "Nhứt sử lập khẩu phụ, bát ma thông khoa nhứt liểu, cư thiệt đầu lưu khẩu hàm u oán, tri thù hoành tử phương tiêu hận."
Bao Công giựt mình tĩnh dậy mới biết chiêm bao, trong lòng khiến nghi, lại thấy một con tri thù (nhền nhện) chết nằm trên tờ cáo trạng, lại hả miệng đứt hết nửa khúc lưỡi. Bao Công bàn luận nghiệm nghĩ mà không hiểu ý đặng, nên bàn như vầy: "Tên hãm giết Nguyệt Anh đó chắc là họ Lai hay họ Châu đây ?"

Rạng ngày thẩm tra các án khác rồi, chừng xét đến vụ đó, Bao Công nói cùng Mậu Thất:
- Ta xem lời khai con Thu Quế nói nhà ấy không có ai tới lui hết, có một mình ngươi lân la, huống chi ngươi lại biểu con Xuân Hương làm mai cho ngươi thì đã ló mòi gian rồi, đến nay mà còn tới kêu oan sao đặng ?
Mậu Thất nói:
- Tôi thiệt không có, vì khi trước quan Huyện định quyết cho tôi, tôi có miệng mà cãi chối không đặng, đến nay đã bị giam cầm ba năm rồi, thì tôi chắc chết, nên tôi không khai một tiếng chi. Cha tôi thấy việc oan ức như vậy, nên kêu oan, may trời có mắt mới gặp Thượng quan, xin Thượng quan phân đoán minh bạch giùm.
Bao Công lại hỏi Xuân Hương thì Xuân Hương cũng khai chẳng biết và nói rằng:
- Bây giờ chủ tôi chết rồi thì tôi xin chịu chết theo mà thôi.
Bao Công khiến đem Mậu Thất tấn tra cật hỏi rằng:
- Trong lúc người vô phòng hãm dâm Nguyệt Anh, người thấy những đồ trong buồng có món gì, phải kể hết ra.
Mậu Thất nói:
- Tôi không biết thì khai sao đặng ?
Bao Công nói:
- Tội ngươi chắc chết, sao chẳng chịu khai ?
Mậu Thất nghe nói, nghĩ tưởng số mình phải chịu oan khiêng, nên mới khai dối rằng:
- Trong phòng có màn thêu trướng gấm, nệm gối bông hoa.
Bao Công đòi Xuân Hương tới mà hỏi rằng:
- Trong phòng chủ ngươi có những món chi, phải khai cho thiệt.
Xuân Hương khai rằng:
- Chủ tôi tuy nhà giàu có mà tánh chẳng chịu huê mỹ, nên trong phòng sắm mùng vải chiếu lật mà thôi, chớ chẳng có món chi là quý hết.
Bao Công nghe khai không y lời Trương Mậu Thất thì biết chẳng phải Mậu Thất giết Nguyệt Anh, nên mới hỏi Xuân Hương rằng:
- Anh em bạn của chủ ngươi có người nào họ Châu tên Sử không ?
Xuân Hương nói:
- Chủ tôi khi ở nhà có Công tử của Châu lại bộ thượng thơ là bạn thiết nghĩa hay tới lui, từ ngày chủ tôi bị bắt thì chẳng đến nhà nữa, bây giờ ở học hành tại nhà Huỳnh Quốc Tài.
Bao Công khiến giam hết lại, đêm ấy cũng lấy án đó ra xem, thì cũng chiêm bao như trước vậy. Khi thức dậy mới bàn được chiếc tự rằng:
Chữ nhứt sử ráp lại thì là chữ Lại. Chữ lập khẩu phụ ráp lại thành chữ Bộ. Chữ bát ma ráp lại là chữ Công. Chữ nhứt liểu ráp lại thành chữ Tử - Thời rõ ràng là Lại bộ công Tử.
Còn hai câu Thiệt đầu lưu khẩu hàm u oán, tri thù hoành tử phương tiêu hận. Hai chữ tri thù bàn ra là họ Châu, hoành tử bàn ra Hoằng Sử.

Ngày thứ mời hết các công tử đến hạch chữ, rồi Bao Công hỏi Châu Hoằng Sử rằng:
- Hiền khiết học hành thể nào ?
Hoằng Sử đáp lại tiếng nói ngọng ú ớ, rồi từ tạ ra về ngay, Bao Công đà sanh nghi. Rồi kế năm tên công tử khác đến, Bao Công hỏi rằng:
- Các Công tử học hành khá không ? Còn Châu công tử tướng mạo được hết, mà sao tiếng nói không rõ ràng, nên ta tiếc người như vậy mà mang tật uổng quá. Chẳng biết hồi mới sanh ra như vầy, hay là lớn lên mới có ?
Các Công tử kia nói rằng:
- Cách bốn năm trước, Châu công tử ở học tại làng Sùng Phong, đến ngày mùng Tám tháng Sáu, ngủ quên nửa đêm cắn đứt chót lưỡi, nên bây giờ tiếng nói ngọng đứt như vậy.
Rồi các Công tử đều từ tạ về hết. Bao Công nghĩ thầm rằng: "Ta xem trong cáo trạng, chuyện xảy ra đêm  mùng Tám tháng Sáu, mà Châu Hoằng Sử cũng đứt lưỡi ngày đó, còn Nguyệt Anh khi chết miệng có máu. Chắc là Hoằng Sử khi trước đồng ở một làng, lại là anh em thiết nghĩa với Như Phương, thì trong lúc đám cưới sao cũng đi họ nên xem biết buồng the, đường đi nẻo bước trong nhà chỗ nào, nên thừa dịp nhà không ai, ẩn vào trong phòng chờ Nguyệt Anh vô tắm, rồi ép hãm dâm ô, tính đút lưỡi vào miệng cho không la đặng. Còn Nguyệt Anh mình bị nhục hãm lỡ rồi, sợ nó chạy khỏi nên mới cắn răng lại cho đứt lưỡi. Hoằng Sử rút ra chẳng đặng bèn bóp họng đến chết rồi trốn không ai hay.
Xét lại ngày Hoàng Sử đứt lưỡi với bữa Nguyệt Anh chết thì trùng nhau, mà lại trùng nhằm câu chữ trong điềm chiêm bao "Thiệt đầu lưu khẩu hàm u oán" nghĩa là "Miệng ngậm chót lưỡi trả việc u oán". Vậy chuyện đã chắc thiệt rồi không còn nghi ngờ gì nữa.
Nghĩ rồi mới cho mời Châu Hoằng Sử đến, bèn lấy trọng hình tấn tra, thì Châu Hoằng Sử thảy đều khai nói rõ ràng và xin chịu thường mạng. Bao Công kết án xử tử hình.
Lời án như vầy:
Tra đặng người gây án nhơn mạng, là một Công tử tên Châu Hoằng Sử. Mình là con nhà quan, sao chẳng giữ phép, làm điều ô nhục, không khác chó trâu. Có giao nghĩa bậu bạn cùng tên Như Phương, gặp dịp Như Phương cưới vợ, hắn bèn đi họ, xem thấy Nguyệt Anh mới sanh lòng tà, lại dọ biết hết cơ sự trong nhà.
Rủi cho Như Phương đi thi bị bắt. Châu Hoằng Sử nhân lúc nhà Như Phương ngặt nghèo, thì ngày mồng Tám tháng Sáu, Công tử Hoằng Sử ẩn bóng vô phòng mà chờ nàng Nguyệt Anh đi tắm rồi bèn gian hãm, sợ nàng tri hô nên bóp hầu đến chết, xong lẩn trốn mất.Mậu Thất vì tư tình với Xuân Hương, tới lui nhà Như Phương nên bị mang họa. Oan hồn nàng Nguyệt Anh miệng ngậm khúc lưỡi, bèn đến báo mộng với ta, ta tra ra thiệt quả Châu Hoằng Sử là thủ phạm nên lên án tử hình.
Còn Trương Mậu Thất cùng con Xuân Hương, việc đó thì oan, nhưng hai đứa gian dâm, chẳng khỏi bị đày lưu lạc xứ khác, bia danh ngày sau, làm gương thiên hạ.
Nay án.
*
(Bao Công kỳ án - NXB Tín Đức Thư Xã)