Thứ Sáu, 9 tháng 9, 2011

Cổ xưa răn kẻ sĩ.


1. Sĩ phu nên vì đời mình mà tiếc danh, không nên vì đời mình mà mua danh.
- Có học thức, chuộng khí tiết, lấy cho cẩn thận, dáng điệu đoan chính. Ấy thế là tiếc danh.
- Tâng bốc lẫn nhau, a dua những kẻ quyền quý, làm ra kiểu cách khác thường, lờ mờ hai mặt. Ấy thế là mua danh.
Người tiếc danh thì yên lặng mà hay. Kẻ mua danh thì rực rỡ mà dở.
2. Sĩ phu nên vì con cháu gây phúc, không nên vì con cháu cầu phúc.
- Nghiêm giữ phép nhà, chuộng sự tiết kiệm chất phác, dạy cho con biết chữ nghĩa, cho chúng có nghề nghiệp; chứa nhiều âm đức. Ấy thế là gây phúc.
- Mua nhiều nhà cửa ruộng đất, giao kết với những người quyền thế; tranh lợi nhỏ mọn với người ta, mua công danh cho con cháu. Ấy thế là cầu phúc.
Người gây phúc thì thanh đạm mà lâu dài. Kẻ cầu phúc thì nồng nàn mà ngắn ngủi.
3. Sĩ phu nên vì một nhà mà dùng của, không nên vì một nhà mà hại của.
- Giúp cho họ hàng, làng nước; tiêu rộng rãi về việc học, cứu kẻ khốn cùng, chăm làm việc nghĩa. Ấy thế là dùng của.
- Ăn mặc xa hoa lảng phí, xướng hát nhiều yến hội luôn, vơ vét góp nhặt chứa cho nhiều châu báu. Ấy thế là hại của.
Người biết dùng của tuy thiệt mà vẫn có thừa. Kẻ không biết dùng của, tuy thừa mà vẫn thiếu.
4. Sĩ phu nên vì thiên hạ nuôi thân, không nên vì thiên hạ tiếc thân.
- Bớt thị dục, giảm lo phiền; ít phẫn nộ, giản ẩm thực. Ấy thế là nuôi thân.
- So kè lợi hại, xa tránh khó nhọc, tham quyền cố vị; chỉ chăm chăm việc vợ con nhà cửa. Ấy thế là tiếc thân.
Người nuôi thân thì im lặng mà to. Kẻ tiếc thân thì thỏa thuê mà nhỏ.
( Cổ học Tinh hoa )

Không có nhận xét nào:

Đăng nhận xét