Nguyễn Trãi người làng Nhị Khê, tỉnh Hà Đông, thi đỗ tiến sĩ đời nhà Hồ. Lúc quân Minh đánh chiếm nước ta, ông lui về ở ẩn, đợi ngày ra dẹp loạn cứu dân.
Quân Minh bắt cha ông là Bảng nhãn Nguyễn Phi Khanh giải về Tàu, ông đưa chân cha đến ải Nam Quan. Trước phút chia tay, ông cảm động sa nước mắt. Phi Khanh nghiêm nghị bảo ông: "Con hãy về lo trả thù cho cha, rửa hận cho nước, đừng học theo thói nữ nhi thường tình có ích lợi gì."
Nguyễn Trãi gạt lệ, từ tạ cha quay về.
Lời cha dặn ăn sâu vào trí não, Nguyễn Trãi ngày đêm tập võ nghệ, xem binh thư, nghĩ cách đuổi giặc. Nghe tin Lê Lợi là bậc anh hùng khởi nghĩa ở Lam Sơn, ông tìm đến xin ra mắt và dâng kế bình giặc Minh.
Lê Lợi biết ông là người có tài có chí, bèn dùng làm quân sư.
Trong mười năm trời, ông bày mưu hiến kế giúp Lê Lợi đánh nhau với quân Minh cả trăm trận. Sau cùng, nhờ mưu lược của ông, quân ta vây được tướng Vương Thông tại thành Đông Đô và chém đại tướng Liễu Thăng tại ải Chi Lăng. Quân Tàu các nơi đều tan vỡ.
Thế là nước ta giành lại nền độc lập và dân ta thoát vòng nô lệ.
Lê Lợi lên ngôi Hoàng đế, phong cho Nguyễn Trãi chức Tể tướng, tước Tề văn hầu, đứng đầu các quan văn võ trong triều đình.
Đã giúp vua trong khi loạn lạc, ông lại có công to trong lúc thanh bình. Chính tay ông viết tất cả các chiếu chỉ đầu tiên và các giấy tờ giao thiệp với nhà Minh.
Nhưng chẳng bao lâu, vì không ham danh lợi, ông xin về an dưỡng ở núi Côn Sơn (thuộc tỉnh Hải Dương) vui cùng gió mây cây cỏ, mãn nguyện vì đã rửa hận cho nước, trả thù cho nhà, đúng theo lời cha dặn.
Nhận xét:
Nguyễn Trãi là vị khai quốc công thần của vua Lê Thái Tổ, có công lớn nhất trong cuộc kháng chiến chống quân Minh để giải phóng đất nước.
(Theo Quốc Sử lớp Ba - VNCH)
hay thật!
Trả lờiXóa